Brzana

Podstawowe informacje

Brzana to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Łacińska nazwa tej ryby to Barbus barbus. Jest to jedna z najsilniejszych i najbardziej cenionych ryb w Europie. Natomiast w Polsce brzana pospolita jest gatunkiem powszechnie występującym w rzekach i jeziorach, a przez wędkarzy nazywana jest często królową rzek lub…Barbarą. Jest rybą stadną, dlatego zazwyczaj można ją spotkać w większych grupach. Branie tych ryb jest zdecydowane, mocne i jest przedsmakiem emocjonującego holu.

Jak wygląda brzana?

• Cechą charakterystyczną tej ryby jest ryjkowaty pysk, gruba dolna warga oraz cztery wąsiki nad górną wargą;
• Brzanę można również rozpoznać po oliwkowym, a niekiedy także brązowym grzbiecie;
• Boki tej ryby są barwy złotej, a płetwy ogonowe i grzbietowe są szare;
• Budowa ciała brzany jest przystosowana do życia przydennego;
• Ma walcowate ciało, oczy skierowane ku górze i wysuwany otwór gębowy.

Gdzie występuje brzana?

Naturalnym środowiskiem są rzeki — młodsze osobniki przebywają zazwyczaj bliżej brzegu, a starsze osobniki preferują głębszą wodę. Natomiast w rzekach o bystrym nurcie warto szukać brzan w tzw. dołkach. Dodajmy też, że brzana pospolita występuje w rzekach zachodniej i środkowej Europy od północnych Pirenejów po Rosję i Litwę. Tymczasem w Polsce brzanę spotkasz w rzekach, jeziorach i kanałach, rzadziej w stawach. Preferuje wody o umiarkowanym prądzie i zbiorniki z dobrze rozwiniętą roślinnością.

Brzana – Odżywianie

Brzany żywią się:

• larwami owadów wodnych;
• mięczakami;
• skąposzczętami;
• małymi rybami.

Nawyki żywieniowe tego gatunku są oczywiście zależne od wielu czynników. Natomiast wybierając przynętę zwierzęcą, warto kierować się w stronę pinki, dendrobeny czy pijawek.

Metody połowu i dodatkowe informacje

Jeśli chodzi o tarło, to odbywa się od maja do sierpnia w płytkiej wodzie na piaszczystym lub kamienistym podłożu. Dodajmy też, że w tym czasie samiec na grzbiecie i głowie ma charakterystyczną wysypkę tarłową. Natomiast ciekawe jest też to, że ikra brzany jest trująca – przyklejana jest do piasku lub kamieni. Jesień i lato to najlepszy okres na połów ryb. Najskuteczniejszym sposobem na połów ryb jest feeder lub metoda gruntowa.

Jako przynęty wędkarze stosują:

• pokrojony w kostkę żółty ser;
• dżdżownice;
• ciasta;
• groch.

Natomiast najlepszymi zanętami są kulki proteinowe, pellet i wszelkie zanęty sypkie. Jeśli chodzi o okres ochronny brzany, to trwa od 1 stycznia do 30 czerwca, a w rzece Wiśle od zapory we Włocławku okres ten zaczyna się 1 września, a kończy 30 listopada. Tymczasem wymiar ochronny wynosi 40 cm, a limit połowowy dobowy to 3 sztuki.

Polecane metody połowu brzany:

• Wędkarstwo spinningowe;
• Wędkarstwo spławikowe;
• Wędkarstwo gruntowe;
• Method feeder.

Jak przyrządzić brzanę?

Przepis na brzanę nie jest szczególnie chętnie wyszukiwany. Jednak dla osób, które chcą spróbować mięsa tej ryby, przedstawiamy przepis.

Oto prosty przepis na smaczną i zdrową potrawę z brzany pospolitej.

Składniki:

• 1 średniej wielkości brzana pospolita (ok. 1-1,5 kg)
• 1 cytryna
• 3 ząbki czosnku
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
• sól i pieprz do smaku
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 2 łyżki masła
• opcjonalnie: 1 cebula, 1 marchewka, 1 pietruszka

Sposób przygotowania:

1. Oczyść i umyj rybę pod bieżącą wodą. Jeśli wolisz, możesz usunąć łuski, ale nie jest to konieczne.
2. Posól i popieprz filety zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.
3. Następnie pokrój cytrynę w cienkie plasterki i umieść je wewnątrz brzany.
4. Przygotuj sos: w małym garnku rozgrzej oliwę z oliwek, dodaj posiekany czosnek i smaż przez około minutę. Potem dodaj posiekaną natkę pietruszki, wymieszaj i odstaw z ognia.
5. Posmaruj blachę masłem i umieść brzanę na niej. Jeśli chcesz, możesz dodać na blachę pokrojoną cebulę, marchewkę i pietruszkę.
6. Wstaw rybę do piekarnika nagrzanego do 180 stopni Celsjusza i piecz przez około 25-30 minut, w zależności od wielkości ryby. W tym czasie możesz też sprawdzić gotowość, przekłuwając rybę na małej głębokości między ością a mięsem. Jeśli mięso jest białe i soczyste, to ryba jest gotowa.
7. Przed podaniem polej brzanę sosem z czosnkiem i natką pietruszki.

Gotowa brzana pospolita to pyszna i zdrowa potrawa, która świetnie sprawdzi się na obiad lub kolację. Smacznego!