Brosma (Brosme brosme) to gatunek drapieżnej ryby morskiej zaliczanej do rodziny dorszowatych. Stanowi jedynego przedstawiciela rodzaju Brosme. Ze względu na niezwykłe mięso, porównywane w smaku do homara, szczególnie ceniona jest w krajach skandynawskich. Pierwszy raz została opisana już w 1772 roku przez Petera Ascaniusa. Zachętę do poznania ryby może stanowić także fakt, że jej wizerunek występuje na znaczkach pocztowych.
Morfologia
Ryba charakteryzuje się wydłużonym oraz wrzecionowatym ciałem, które pokrywają niewielkie łuski. Jej długość wynosi około 50 cm, chociaż potrafi sięgnąć nawet 120 cm. Wagę osiąga zazwyczaj od 2 do 10 kilogramów. Największa masa odnotowana masa ciała wynosiła jednak 30 kilogramów. Ryba liczy 64-67 kręgów, jedną płetwę grzbietową, odbytową zakończoną zaokrągloną płetwą ogonową. Płetwa tłuszczowa uległa całkowitemu zanikowi. Płetwy są koloru szarego, na zewnętrznych brzegach ciemnieją. Do cech charakterystycznych zalicza się wąsik występujący na podbródku. Ubarwienie jest zmienne; grzbiet oliwkowy, ciemnoczerwonobrązowy, brzuch występuje w kolorach jaśniejszych aż po śnieżnobiałe. Połyskuje mosiężnie. Młode osobniki wyróżniają się obecnością sześciu żółtych, poprzecznych pasków.
Tryb życia i występowanie brosmy
Przedstawiciel gatunku prowadzi przydenny tryb życia. Żyje samotnie, bądź w niewielkich ławicach nad skalistym, kamienistym dnem. Najczęściej spotyka się je na stromo opadającym stoku ławicy kontynentalnej. Zaliczane są do ryb oceanodromicznych, które potrafią występować nawet do tysiąca metrów nad poziomem wody. Preferuje wody od 0 do 10°C. Przekłada się to bezpośrednio na jej rozmieszczenie. Bytuje w wodach Atlantyku (w regionach północno-wschodnich oraz północno-zachodnich); zachodnich obszarach Morza Barentsa, na wodach cieśnin duńskich (Kattegat, Skagerrak), w pobliżu Wysp Owczych, Grenlandii, a także Rosji oraz Kanady. Bywa spotykana również na amerykańskich wybrzeżach. Ryba generalnie trzyma się z dala od brzegu. Jej pokarm stanowią głównie skorupiaki (w tym krewetki, raki, homary), małe ryby denne, mięczaki, śluzice (śluzica pospolita).
Rozród gatunku
Niezwykle istotny etap przypadający na 8-10 rok życia ryby. Wtedy dojrzały płciowo osobnik liczy do 50 cm długości. Tarło występuje od kwietnia do czerwca, kiedy temperatura wody osiąga 6-9 °C. Tarliska powstają na głębokości około 150 m często w rejonach Wysp Owczych, oraz na zachód od Szkocji. Samica składa około 2 mln ikry o średnicy ok 1,2-1,5 mm. Po okresie dziesięciu dni, po zapłodnieniu jaj, z ikry zaczynają wylęgać się larwy. Ich długość w tym etapie życia wynosi mniej więcej cztery mm. Dojrzałe osobniki ryby dożywają 13 lat, chociaż maksymalny odnotowany wiek wynosi 20 lat.
Znaczenie gospodarcze ryby
Przede wszystkim ceni się mięso tej ryby, które jest bardzo smaczne i tłuste. Jego walory zostają docenione zwłaszcza w kuchni skandynawskiej. Brosma stanowi jedną z ważniejszych ryb konsumpcyjnych również ze względu na bogate źródło tranu zawierającego duże ilości witaminy A oraz D.
