Jaź

Podstawowe informacje

Jaź to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Łacińska nazwa tej ryby to Leuciscus idus . Ta ryba zaliczana do drapieżników, ale niektórzy kwalifikują ją do ryb spokojnego żeru. Dawniej gatunek bardzo liczny, a obecnie populacja wyraźnie spada ze względu na zanieczyszczenie rzek. Częstsze przyłowy tej ryby zdarzają się wiosną, a następnie w sierpniu i wrześniu.

Jak wygląda jaź?

Jaź a kleń – takie pytania zadaje niejeden wędkarz. Wbrew pozorom jest kilka znacznych różnic między tymi gatunkami. Poniżej prezentujemy kilka najważniejszych cech, które pozwolą szybko rozpoznać, jak wygląda ryba jaź.

• Jaz osiąga długość rzędu 40-50 cm, a jego masa waha się w granicach od 2 do 5 kg;
• Charakteryzuje się srebrzystym, błyszczącym ciałem i jasnym brzuchem;
• Głowa jest stosunkowo mała, a oczy duże;
• Posiada długą płetwę grzbietową, krótkie płetwy piersiowe i brzuszne oraz wciętą płetwę ogonową.

Cechą charakterystyczną jazia jest również kolor tęczówki. Przybiera ona najczęściej pomarańczowy kolor. Stąd też dylematem wędkarzy jest nie tylko jaź a kleń, ale bywają również pomyłki z płocią. To przecież płocie mają oczy w kolorze pomarańczy.

Czym się różni jaź od klenia?

• W przypadku dylematu, czy złowiona ryba to kleń, czy jaź, warto zwrócić uwagę na płetwę odbytową;
• Ryba jaz posiada tę płetwę wklęsłą w środkowym odcinku;
• Płetwy u jazia często przybierają wyraźnie czerwony kolor;
• U kleni, płetwa odbytowa jest bardziej wyeksponowana i wypukła, a kolor płetw ma kolor pomarańczowy;
• Ważną cechą, która pomaga w odróżnieniu tych dwóch gatunków, jest także rozmiar otworu gębowego – u jazia jest on znacznie mniejszy niż u klenia.

Jeśli wciąż nie wiesz, czy złowiona ryba to jaź czy kleń to sprawdzi się metoda polegająca na liczeniu łusek. Jaź ryba ma ich na linii bocznej około 55-60. Łuski te też są wyraźnie mniejsze niż u klenia.

Gdzie występuje jaź ?

Występuje w kanałach, jeziorach czy też rzekach. Preferuje wody płynące oraz słone wody przy ujściach rzek. W porach cieplejszych pływa bliżej powierzchni, a w porach zimniejszych znajduje się na większej głębokości. Ryba ta bytuje w czystych ujściach dopływów rzek. Przedstawiony gatunek uwielbia przebywać w pobliżu bujnej roślinności rzecznej. Nie da się jednak ukryć, że jest to gatunek bardziej „wybredny” od klenia i wymaga już odpowiednio natlenionej wody.

Jaź – Odżywianie

Żywi się przede wszystkim skorupiakami, owadami i mięczakami. Niekiedy spożywa także małe ryby. Najskuteczniejszymi przynęty są między innymi groch, pinki, żywe owady. Natomiast najlepszymi zanętami są zdecydowanie mieszanki na ryby karpiowate oraz sypkie mieszanki jaziowo – kleniowe. Na spinning jazia złowimy na imitacje wormów, smużaki oraz mniejsze obrotówki.

Metody połowu i dodatkowe informacje

Tarło jazia odbywa się od kwietnia do czerwca, w miejscu o żwirowym lub piaszczystym podłożu. Ikra przyklejana jest roślinności czy też podłoża. U samców występuje wysypka tarłowa, czyli przejściowe zrogowaciałe zgrubienia naskórka. Wędkarze łowią jazie metodą spławikową lub spinningową. Metoda spinningowa wymaga użycia wędziska do 240 – 270 cm o ciężarze wyrzutu do 15-20 gramów oraz żyłki 0,18 mm. Natomiast zestaw spławikowy to wędzisko do 5 metrów długości, spławik do 4-5 gramów. Wymiar ochronny jazia wynosi 25 cm, brak jest okresu ochronnego. Limit połowowy to 5 kg w ciągu doby.

Polecane metody połowu jazia:

• Wędkarstwo spinningowe;
• Wędkarstwo spławikowe;
• Wędkarstwo gruntowe.

Jak przyrządzić jazia?

Ryba jaź uchodzi za smaczniejszą niż kleń, ale i tutaj nie można mówić o dużej wartości kulinarnej. Polscy wędkarze czasami zabierają większe okazy i przyrządzają w domowym zaciszu. Poniżej prezentujemy prosty przepis na jazia:

Składniki:

• 4 filety z jazia
• sok z jednej cytryny
• 2 ząbki czosnku, posiekane
• 3 łyżki posiekanej natki pietruszki
• sól i pieprz do smaku
• 3 łyżki oliwy z oliwek

Instrukcje:

1. Wymieszaj sok z cytryny, posiekany czosnek, posiekaną natkę pietruszki, sól i pieprz w misce.
2. Połóż filety na płaskiej powierzchni i dokładnie wymieszaj je z przygotowanym wcześniej sosem.
3. Pozostaw na 30 minut, aby ryba wchłonęła smaki.
4. Rozgrzej 3 łyżki oliwy z oliwek na patelni na średnim ogniu.
5. Usuń nadmiar sosu z filetów i ułóż je na patelni.
6. Smaż ryby z jednej strony przez około 3-4 minuty, następnie przewróć i smaż z drugiej strony przez kolejne 2-3 minuty, aż będą złote i delikatnie chrupiące.
7. Podaj z ulubionymi dodatkami.

Smacznego!