Wędkujesz latem nad jeziorem, stawem, w starorzeczu? Jeśli spędzasz długie godziny w wodzie lub przy brzegu, warto wiedzieć, że nie tylko komary i kleszcze mogą cię „dorwać”. Coraz częściej w polskich wodach trafiają się… pijawki.
Te niepozorne stworzenia potrafią uprzykrzyć wyprawę na ryby, zwłaszcza jeśli brodzisz w mule, w krótkich spodenkach, bez butów. Ale spokojnie – nie są groźne, o ile wiesz, jak się przed nimi chronić i co robić, gdy już się przyssą.
Jak wyglądają pijawki i co robią, gdy zaatakują?
Pijawka to wydłużony, oślizgły pierścieniec, zazwyczaj ciemny, niekiedy z prążkowaniem. Niektóre mają nawet 10–15 cm długości. Najczęściej nie zauważysz jej od razu – przyssa się do skóry i zacznie pić krew w bardzo subtelny sposób.
W ślinie ma substancję znieczulającą, więc samo ugryzienie jest bezbolesne. Dodatkowo zawiera hirudynę – środek przeciwkrzepliwy, przez który ranka może krwawić nawet przez kilka godzin po tym, jak pijawka już odpadnie.
Najczęstsze gatunki w Polsce
- Pijawka lekarska – umieszczona jest na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych. Bywa spotykana, ale raczej rzadko. Jak nazwa wskazuje, pijawki lekarskie były (i są) wykorzystywane w medycynie.
- Pijawka końska – zjada głównie bezkręgowce. Nazwa „pijawka końska” wywodzi się z dawnych wierzeń, według których te stworzenia atakowały konie i bydło, gdy te poiły się przy wodzie.
- Pijawka rybia – pasożyt ryb. Ludzi unika, ale może się zdarzyć, że się przyczepi. Pijawki te osiągają ponad 5 cm długości, a ichżywicielami są głównie ryby z rodzin karpiowatych, okoniowatych i jesiotrowatych. Występuje także w wodach Bałtyku.
Większość z nich nie szuka człowieka, ale jeśli nie mają innej ofiary w zasięgu – wybiorą to, co dostępne.
Gdzie możesz trafić na pijawki?
Pijawki najczęściej występują w:
- mulistych jeziorach i stawach,
- starorzeczach,
- płytkich, ciepłych zatokach rzek.
Jeśli brodzisz w wodzie powyżej kostek, długo siedzisz przy brzegu albo ruszasz się bardzo powoli, możesz dać im okazję do ataku. Czasem wystarczy klęknąć w wodzie na kilka minut, żeby któraś się przyczepiła.
Atak pijawki – Czy to coś groźnego?
Nie. W Polsce pijawki nie przenoszą chorób. Zazwyczaj po ugryzieniu zostaje mały ślad, który może swędzieć, być lekko opuchnięty, ale rzadko prowadzi do powikłań.
Problemem może być jedynie infekcja, jeśli rana nie zostanie dobrze oczyszczona – zwłaszcza w ciepłe dni, kiedy łatwo o zabrudzenie skóry w wodzie lub piasku.
Jak usunąć pijawki?
Jeśli zauważysz, że coś ci się przyssało – nie szarp! Pijawka ma silną przyssawkę i może zostawić część ciała w ranie, co zwiększa ryzyko zakażenia.
Zrób tak:
- Posyp ją solą, polej alkoholem, wodą utlenioną lub octem.
- Po kilku sekundach sama odpadnie.
- Dokładnie przemyj ranę wodą z mydłem.
- Zdezynfekuj i zaklej plastrem. Obserwuj – jeśli po 2–3 dniach nadal jest opuchlizna lub zaczerwienienie, skonsultuj się z lekarzem.
Jak się zabezpieczyć przed pijawkami podczas łowienia?
- Zakładaj buty do wody – gumowe, neoprenowe lub zwykłe sandały.
- Noś długie spodnie – chronią też przed słońcem, gałęziami i insektami.
- Unikaj siedzenia bez ruchu w płytkiej wodzie.
- Ruszaj nogami – pijawki rzadko atakują ofiary, które się poruszają.
- Wybieraj brzegi z twardszym dnem i lekkim nurtem.
