Śledź

Podstawowe informacje

Śledź bałtycki (Clupea harengus membras) to gatunek ryby z rodziny śledziowatych. Ryba sledz żyje również w wodach Morza Bałtyckiego i jest jednym z najważniejszych gatunków ryb w tamtejszej ichtiofaunie. W obrębie gatunku wyszczególnić możemy dwa podgatunki, różniące się od siebie wyglądem oraz zachowaniem. Wyróżniamy śledzia atlantyckiego, znanego jako śledź pospolity czy śledź oceaniczny, oraz śledzia bałtyckiego, mniejszego od swojego krewnego z Atlantyku.

Jak wygląda śledź bałtycki?

• Charakteryzują się silnie spłaszczonym, wrzecionowatym korpusem, o barwie od srebrzystej do zielononiebieskiej; takie ubarwienie pozwala na kamuflowanie się w morskiej toni.
• Głęboko wcięta płetwa ogonowa oraz niewielkie rozmiary ryby (od 24 do 45 cm długości, w zależności od gatunku) pozwalają na szybkość i zwrotność.
• Typowe dla gatunku ułożenie płetwy grzbietowej, która znajduje się przed płetwami brzusznymi, oraz brak widocznej linii bocznej, pozwalają na łatwe odróżnienie śledzia od innych ryb.

Dzięki tym cechom sledz jest w stanie pływać nawet na głębokości 250 metrów. Jednak śledzie żyją i rozmnażają się na dużo mniejszych głębokościach, w grupach zwanych ławicami.

Śledź – Gdzie występuje?

Ryby te możemy spotkać w wodach zarówno stref umiarkowanych, jak i chłodnych – od Oceanu Arktycznego, przez kanał La Manche, aż do wschodnich rejonów Morza Bałtyckiego. Śledź bałtycki jest rybą stadną. Sledz to gatunek bardzo ważny dla lokalnych rybaków i gospodarki rybnej, ponieważ jego mięso jest bardzo smaczne i pożywne.

Czym żywi się śledź?

Śledź bałtycki jest rybą drapieżną, żywiącą się:

• małymi rybami;
• krylem;
• skorupiakami;
• mięczakami.

W okresie tarła, kiedy przepływa z Bałtyku do Zatoki Botnickiej, żywi się intensywnie, gromadząc w swoim organizmie zapasy tłuszczu na zimę. Natomiast w okresie letnim, kiedy woda w Bałtyku ogrzewa się, sledz żywi się głównie małymi skorupiakami. W okresie jesienno-zimowym, kiedy woda staje się chłodniejsza, przechodzi na dietę opartą na rybach.

Rozmnażanie

W zależności od gatunku dojrzałość płciową osiągają w różnym wieku. Mianowicie śledź bałtycki około 2-3 roku życia, oceaniczny zaś od 5 do 8 roku życia. Natomiast tarło, a więc sezon rozrodczy tych ryb, trwa od kwietnia–maja, do sierpnia, a w niektórych przypadkach nawet do listopada. Jest to bezpośrednio związane z największą obfitością pokarmu śledzi, planktonu – drobnych skorupiaków i rybich larw, oraz mikroskopijnych roślin, oraz bakterii, unoszących się wraz z prądem wód morskich i oceanicznych.

Dzięki występowaniu na dużym terytorium, łatwości przygotowania i wartości odżywczych sledz stał się jednym z filarów rybołówstwa morskiego i oceanicznego. Mianowicie pierwsze zarejestrowane przez historię połowy tych ryb miały miejsce już w średniowieczu. Natomiast szczyt połowów zaś nastąpił w XX wieku, kiedy to osiągnęły pułap ponad 400 000 ton rocznie.

Metody połowu i dodatkowe informacje

Sportowy połów śledzi dla wielu zapalonych wędkarzy jest jednym z koniecznych elementów każdego sezonu wędkarskiego. Z racji nawyków godowych tych zwierząt, do połowu wykorzystywać można wszelkiego rodzaju wygodne części infrastruktury nadmorskiej. Mogą to być portowe pirsy, falochrony czy budowle wchodzące w morze, takie jako mola. Wartym zaznaczenia jest tutaj udział zimy w wędrówki śledzi. Mianowicie cieplejsza i mniej zjadliwa zima będzie skutkowała szybszym rozpoczęciem sezonu wędkarskiego, przez większą ilość przypływających do brzegów ryb.

Pamiętaj o sprzęcie!

Do połowu na śledzie warto przygotować się merytorycznie pod kątem wykorzystywanego sprzętu. Poza klasycznym wędziskiem z kołowrotkiem niezbędne są również tak zwane zestawy śledziowe, składające się z haczyków, osadzonych na wspólnej żyłce. Niezbędna tutaj okaże się również znajomość prawa. Mianowicie zgodnie z zasadami panującymi w Polsce, zestaw śledziowy może się składać maksymalnie z pięciu haczyków. Jeśli nabędziemy zestaw z ich większą ilością – ryzykujemy mandatem. Z kolei przy dobieraniu sprzętu warto zwrócić uwagę na kolor haczyka – złoty poblask zaciekawi ryby i sprawi, że sledz chętniej będzie atakował przynętę. Pamiętajmy, że wymiar ochronny śledzia to 16 cm.

Polecane metody połowu śledzi:

• Wędkarstwo spinningowe;
• Wędkarstwo morskie.

Śledź w kuchni

Zainspirować naszą kuchnię mogą Szwedzi, których daniem narodowym jest właśnie śledź bałtycki – przygotowany przez ukiszenie go w specjalnej zalewie. Natomiast w tradycyjnie polski sposób przygotujemy go jednak klasycznie, w śmietanie lub w oleju, nie odbierając tej wspaniałej rybie nic z jej jakości i smaku. Śledzie są jednym z gatunków ryb, które królują na polskich stołach od wielu, wielu lat. Dzięki łatwości w poławianiu cieszą ludzkie podniebienia od wieków, zwłaszcza charakterystycznie przywodząc na myśl świętowanie Bożego Narodzenia i wigilijny stół.

Zobacz też: Przepis na śledzie po kaszubsku

Jak przyrządzić śledzie?

Śledź w śmietanie to popularne danie. W związku z tym poniżej prezentujemy przepis na śledzia w śmietanie.

Składniki:

• 4 filety ze śledzia
• 1/2 szklanki kwaśnej śmietany
• 1/2 cebuli
• 1 ząbek czosnku
• sól i pieprz do smaku
• łyżka oleju

Instrukcje:

1. Filety umyj i osusz.
2. Posól i popieprz śledzie z obu stron.
3. Na patelni rozgrzej olej, dodaj cebulę pokrojoną w cienkie półplasterki i smaż na złoty kolor.
4. Dodaj posiekany czosnek i chwilę podsmaż.
5. Wrzuć rybę na patelnię i smaż przez około 2-3 minuty z każdej strony.
6. Zmniejsz ogień, dodaj kwaśną śmietanę i chwilę podgrzewaj, mieszając cały czas.
7. Podaj na ciepło, np. z ziemniakami i surówką z marchwi.